Jak wydać książkę? Krótki poradnik dla przyszłych debiutantów

To będzie TEN rok – rok, w którym spełnisz swoje marzenie o debiucie pisarskim! Pytanie tylko, jak się za to zabrać? Oto krótki poradnik, jak wydać książkę – w sam raz dla dociekliwych.

Chcę wydać książkę – od czego zacząć?

Gdy słyszę takie słowa, często pytam: „A jest już napisana?” Nawet nie wiecie, jak często odpowiada mi cisza albo coś w stylu: „mam już pomysł! I kawałek konspektu! I nawet jakieś sto stron.”

To świetnie. Pomysł jest ważny, konspekt też, ale niestety to nie wszystko.

Zdradzę wam sekret: w wydawnictwach pracują ludzie, którzy kochają czytać i którym nie brak kreatywności. Oni też mają pomysły. Mają również kontakty z wcześniej wydawanymi autorami, a ci autorzy też mają pomysły i znają proces wydawania książki od podszewki. Mówiąc krótko, to nie pomysłów potrzeba, lecz powieści, które zasługują publikację, bo są ciekawe, emocjonujące i dobrze napisane.

Pierwsza odpowiedź na pytanie „Jak wydać książkę?” brzmi więc: zacznij od jej napisania. W całości. Sto czy nawet dwieście stron oraz konspekt to za mało.

Mam powieść – i co dalej?

W porządku, masz to – gotowy manuskrypt, który niecierpliwie stuka w szufladę, domagając się wypuszczenia w świat. Chcesz mu to umożliwić, marzysz o publikacji swojej książki, ale nie do końca wiesz, jak to zrobić. Kojarzysz jakieś informacje o wydawcach i selfpublishingu, o redakcji i korekcie, może nawet obiło ci się o uszy pojęcie vanity, ale właściwie nie wiesz, o co chodzi. Nie masz też pojęcia, jakie są koszty wydania książki... No i skąd wziąć na to pieniądze.

Spokojnie, jestem tu, by pomóc. Z grubsza rzecz ujmując, proces wydawniczy książki składa się z kilku etapów, a wszystko zależy od tego, jaką drogę wydawniczą wybierzesz. Opcje są trzy: współpraca z wydawnictwem tradycyjnym, selfpublishing (wydanie samodzielne) i vanity publishing (zlecenie wydania firmie wydawniczej).

Dom dla twojej książki

Analiza dostępnych modeli wydawniczych, ich różnic oraz tego, co warto (a czego nie warto) robić, to temat na osobny wpis, który na pewno kiedyś się pojawi. Dziś jednak przygotowałam wersję skróconą, by pokazać, jakie masz możliwości.

W Polsce istnieją trzy główne sposoby na wydanie książki:

1. Współpraca z wydawnictwem tradycyjnym
   Jest autor, jest wydawca. Autor przesyła wydawcy swoją powieść, obie strony zawierają umowę, na mocy której manuskrypt staje się książką, a ta – doszlifowana, z numerem ISBN i okładką – trafia na rynek, oczywiście ze wsparciem promocyjnym. Co ważne, w tym modelu autor nie ponosi żadnych kosztów wydania książki. Tak, nawet debiutant. 
   
   Ten model jest dla ciebie, jeśli: 

   • nie przeszkadza ci praca zespołowa i jesteś gotów na kompromisy, na przykład w kwestii doboru grafika, wielkości nakładu czy ceny książki; 

   • masz cierpliwość i jesteś gotów poczekać nawet około roku;

   • wolisz, by ktoś zadbał o profesjonalne wydanie, a potem pomógł ci wypromować książkę – w zamian za to, że do twojej kieszeni trafi tylko pewien procent od sprzedaży.
      

2. Selfpublishing
   Autor wchodzi w rolę własnego wydawcy i sam znajduje swój dream team: redaktora, korektora, grafika oraz osobę do składu. Ponadto sam zajmuje się dystrybucją, marketingiem i logistyką. Ponosi wszystkie koszty wydania książki (które w modelu tradycyjnym spoczywają na wydawcy – od kilku do nawet kilkunastu tysięcy złotych, zależnie od cen specjalistów czy nakładu), ale zysk z każdego sprzedanego egzemplarza trafia do niego.
   
   Ten model jest dla ciebie, jeśli:

   • masz konkretną wizję swojej książki, zarówno literacko, jak i artystycznie;

   • wiesz, jak wypromować siebie i książkę, masz żyłkę biznesową;

   • dysponujesz środkami na inwestycję i czasem, który wymaga ogarnięcie całego procesu wydawniczego (i nauczenie się mnóstwa rzeczy).
      

3. Zlecenie wydania firmie wydawniczej (vanity publishing)
   To wydanie ze współfinansowaniem, czyli w modelu subsydiowanym. Jako autor zgłaszasz się do firmy wydawniczej, która określa, ile musisz zapłacić (czy raczej im dopłacić), by powieść została wydana. Zwykle jest to kilka tysięcy złotych, choć zdarza się i więcej. Po uiszczeniu opłaty przydzielony opiekun prowadzi cały proces wydawniczy – przynajmniej w teorii. Często jednak redakcja, korekta i inne elementy są robione po kosztach, a promocja nie istnieje (lub jest skromna).

   Ten model jest dla ciebie, jeśli: 

   • nie zależy ci na karierze pisarskiej ani na ogólnopolskiej sławie, chcesz tylko spełnić marzenie o wydrukowaniu swojej książki, na przykład by obdarować bliskich;

   • twoja książka jest niszowa lub specjalistyczna, więc i tak będziesz ją promować i sprzedawać samodzielnie.

Etapy wydania książki krok po kroku

Myśląc o wydaniu książki w pierwszej kolejności trzeba więc wybrać swój model wydawniczy – bo to, co dzieje się dalej, zależy od obranej ścieżki.

Proces wydania książki w modelu tradycyjnym lub ze współfinansowaniem wygląda z grubsza tak:

• przygotowanie książki – ostatnie poprawki i korekty;

• poszukiwanie odpowiednich wydawnictw;

• przygotowanie propozycji wydawniczej według wymogów wybranych wydawnictw (zwykle to cała powieść, streszczenie i biogram autora);

• oczekiwanie na odpowiedź;

• ustalenie warunków współpracy i podpisanie umowy wydawniczej;

• proces wydawniczy, w którego skład wchodzi redakcja, korekta, przygotowanie szaty graficznej, skład i druk;

• premiera.

Różnica? Oczywiście finanse (współpraca z wydawnictwem tradycyjnym nie pociąga za sobą żadnych kosztów) i, w większości przypadków, zakres działań promocyjnych. Z reguły wydawnictwa tradycyjne o wiele bardziej dbają o marketing książki, bo zarabiają na sprzedaży, podczas gdy główne źródło zysku w firmach wydawniczych to po prostu pieniądze od autora.

Proces wydania książki samodzielne (selfpublishing) można z kolei podzielić na takie etapy:

• przygotowanie książki do wydania – ostatnie poprawki i korekty;

• znalezienie i opłacenie redaktora i korektora, którzy poprawią książkę;

• znalezienie i opłacenie grafika, który przygotuje oprawę graficzną;

• nadanie numeru ISBN;

• znalezienie osoby do składu, która zamieni plik w Wordzie w książkę gotową do wydania;

• wybór drukarni, metody druku, wszystkich technikaliów – jeśli decydujemy się na druk;

• przygotowanie ebooka – jeśli decydujemy się na ebook;

• przygotowanie logistyki – kanałów sprzedaży (w tym układy z dystrybutorami, z księgarniami), stworzenie autorskiej strony internetowej ze sklepem i inne metody na dotarcie do czytelników;

• premiera.

Oczywiście selfpublisher może wyspecjalizować się w którejś z tych dziedzin – na przykład samodzielnie stworzyć okładkę albo zrobić skład, ale lepiej, by nie ufał tylko sobie, jeśli chodzi o redakcję czy korektę.

Czy proces wydania książki jest trudny?

Wbrew pozorom wydanie książki nie jest abstrakcyjnie trudne. Cały proces jest dość prosty, a wszystko sprowadza się do podjęcia decyzji, która ścieżka jest najbardziej odpowiednia dla nas. Sama zdecydowałam się na współpracę z wydawcą tradycyjnym, bo nie czułam się na siłach poprowadzić proces wydawniczy samodzielnie, szczególnie przy debiucie. Ale każdy ma swoją drogę, która po prostu musi znaleźć, by dotrzeć do tego wyjątkowego momentu w życiu, jakim jest trzymanie swojej pierwszej (lub kolejnej!) powieści w rękach i pracowanie na swój literacki sukces. Gdy pasja pisania przeradza się w... sposób na życie,

Powodzenia!

Katarzyna Tkaczyk – pisarka fantastyki young adult pod skrzydłami Wydawnictwa Nowa Baśń i Wydawnictwa Nyks.

Website made in WebWave builder.